Αμερική και Πειρατές

Ενας Αμερικανός πλοίαρχος στα χέρια πειρατών. Ορισμένοι από τους πλέον πολυσύχναστους ναυτιλιακούς διαύλους στον κόσμο απειλούνται με επιθέσεις. Σκληροτράχηλοι άνδρες από μια ταραχώδη γωνιά της Αφρικής διαφεύγουν της σύλληψης και καταληστεύουν τις μεγάλες δυνάμεις του πλανήτη.
Αν και όλα αυτά ακούγονται γνώριμα, δεν αναφέρονται στην υπόθεση ομηρίας και την απελευθέρωση του πλοιάρχου Φίλιπς την περασμένη εβδομάδα, αλλά για τους Πολέμους της Μπαρμπαριάς, πριν από 200 χρόνια, εποχή κατά την οποία πειρατές από τις ακτές της Βόρειας Αφρικής (στο σημερινό Μαρόκο, Τυνησία, Αλγερία και Λιβύη) κυρίευαν ευρωπαϊκά πλοία, απαιτώντας λύτρα για την απελευθέρωση των πληρωμάτων τους.

Οι μέθοδοιΟ καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Περντιού Φρανκ Λάμπερτ, εξηγεί πώς οι πειρατές εκείνοι -όπως και οι σύγχρονοι μιμητές τους στη Σομαλία- διατηρούσαν εν ζωή τους ομήρους τους, όχι από ανθρωπιστική διάθεση, αλλά από στυγνό υπολογισμό. Οι πειρατές κρεμούσαν ενίοτε θύματά τους σε τσιγκέλια ή τους έκοβαν σε μικρά κομμάτια εάν αντιστέκονταν. Οι πειρατές της Μπαρμπαριάς χρησιμοποιούσαν μικρά ξύλινα σκάφη, που κινούνταν συχνά χάρη σε δούλους κωπηλάτες, αλυσοδεμένους στα κουπιά τους, με τα οποία εφορμούσαν εναντίον μεγαλύτερων ευρωπαϊκών πλοίων. Οι μέθοδοί τους ήταν άκομψες αλλά ιδιαίτερα αποτελεσματικές, όπως και αυτές των σύγχρονων κουρσάρων της Σομαλίας, που πέτυχαν τον Νοέμβριο του 2008 να καταλάβουν σαουδαραβικό δεξαμενόπλοιο μήκους 300 μέτρων, χρησιμοποιώντας ένα και μόνο φουσκωτό σκάφος για να πλευρίσουν τον αργοκίνητο γίγαντα στον κρίσιμο δίαυλο του Μπαμπ ελ Μάντεμπ, στην έξοδο της Ερυθράς Θάλασσας.
Η τόλμη των πειρατών της Μπαρμπαριάς, όμως, υπήρξε η αιτία της καταστροφής τους, κάτι το οποίο οι Σομαλοί δεν θα πρέπει να ξεχάσουν. Σε άρθρο του 18ου αιώνα περιγράφεται η τακτική των πειρατών: «Αφού ορμήσουν στο κατάστρωμα εχθρικού πλοίου, κάθε ναύτης του πειρατικού κρατά μαχαίρι σε κάθε χέρι και ένα ακόμη στα δόντια. Η θέα τους προκαλεί τέτοιο τρόμο στα πληρώματα, που συνήθως παραδίδονται και εκλιπαρούν αμέσως», έγραφε ο Τόμας Τζέφερσον, ως πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Γαλλία το 1786.
Οι πειρατές της Μπαρμπαριάς, όμως, διέθεταν επίσημη εκπροσώπηση χάρη στον πρεσβευτή της Τρίπολης -στη σημερινή Λιβύη- στο Λονδίνο. Οι πειρατές ήταν έτσι υποτελείς κυβερνητικού σχήματος (των βεζίρηδων «κεντίβ» της Τρίπολης), που τους διέταζαν να λαφυραγωγούν και να απαγάγουν ομήρους, απαιτώντας μέρος των κερδών. Τα πάντα διέθεταν επίσημη κάλυψη και χαρακτηρίζονταν από πλήρη διαφάνεια.

«Φόρος» και λύτραΑν μία δυτική χώρα πλήρωνε «φόρο», οι πειρατές του 18ου αιώνα δεν απειλούσαν τα πλοία της. Σήμερα, οι ναυτιλιακές εταιρείες πληρώνουν λύτρα, που μπορεί να φθάσουν μέχρι και τα 100 εκατ. δολάρια στους Σομαλούς πειρατές, μία στρατηγική που σώζει τα φορτία, αλλά προσελκύει παράλληλα άνεργους Σομαλούς ψαράδες στην «πειρατική επιχείρηση». Οι ΗΠΑ του 18ου αιώνα προσπάθησαν να εξευμενίσουν τους πειρατές της Μπαρμπαριάς, υπογράφοντας ακόμη και συνθήκες μαζί τους.

Δύο πόλεμοιΗ αμερικανική κυβέρνηση, όμως, δεν άντεξε άλλο να πέφτει θύμα στυγνού εκβιασμού και για τον λόγο αυτό προκάλεσε τους Πολέμους της Μπαρμπαριάς. Ο πρώτος, το 1801 συνέπεσε με την ορκωμοσία του Τζέφερσον στην προεδρία, ενώ ο δεύτερος το 1815 έδωσε την ευκαιρία στον πρόεδρο Μάντισον να αξιοποιήσει το ναυτικό για να βομβαρδίσει τις ακτές της Βόρειας Αφρικής.
Ιστορική ειρωνεία αποτελεί το γεγονός ότι η απελευθέρωση του πλοιάρχου Φίλιπς έγινε από το αντιτορπιλικό Μπέινμπριτζ, που βαφτίστηκε στη μνήμη ανθυποπλοιάρχου των Πολέμων της Μπαρμπαριάς.

«Κανένα έλεος από εμάς»Σε βαρύ πονοκέφαλο για τον πρόεδρο Ομπάμα εξελίσσεται η έξαρση της πειρατείας στις ανατολικές ακτές της Αφρικής μετά την επεισοδιακή απελευθέρωση του Αμερικανού πλοιάρχου του κοντέινερ Maersk Alabama, Ρίτσαρντ Φίλιπς, δύο από τους Σομαλούς απαγωγείς του οποίου σκοτώθηκαν στη διάρκεια τολμηρής επιχείρησης την περασμένη εβδομάδα.
Παρά τη δέσμευση του Ομπάμα να παύσει τη δράση συμμοριών που καταλαμβάνουν όλο και περισσότερα πλοία στον Ινδικό Ωκεανό, παρά τις πρόσφατες επιτυχείς επιχειρήσεις διάσωσης ομήρων που πραγματοποίησαν οι ΗΠΑ και η Γαλλία, σκοτώνοντας συνολικά πέντε πειρατές, νέες πειρατικές επιθέσεις μετά τη διάσωση του Φίλιπς ανέβασαν τον αριθμό των αιχμαλώτων στα 300 άτομα, που κρατούνταν σε συνολικά 17 διαφορετικά πλοία στην περιοχή. Επιπλέον, οι Σομαλοί πειρατές ορκίζονται να εκδικηθούν για τον θάνατο των δικών τους και να σκοτώσουν οποιονδήποτε Αμερικανό κυρίως, ή και Γάλλο, πέσει στα χέρια τους... «Ψάχνουμε για Αμερικανούς και εάν τους πιάσουμε θα τους σφάξουμε», δήλωσε ένας Σομαλός 25 ετών.
Πράγματι, τη νύχτα της Τρίτης το αμερικανικό πλήρωμα του φορτηγού πλοίου Liberty Sun δέχθηκε επίθεση πειρατών με αυτόματα όπλα και χειροβομβίδες αλλά γλίτωσε την ομηρία και κατά πάσα πιθανότητα τον θάνατο όταν το πλοίο διέφυγε με κατεύθυνση την Κένυα και έχοντας υποστεί μικρή βλάβη. Νωρίς το πρωί της Τετάρτης δύναμη του γαλλικού ναυτικού επιτέθηκε στη «μητέρα» των πλοίων που έχουν καταλάβει οι πειρατές αποτρέποντας, σύμφωνα με το γαλλικό υπουργείο Αμύνης, άλλη κατάληψη σε βάρος πλοίου της Λιβερίας.
Εκείνο που έχει ενοχλήσει τους Σομαλούς πειρατές είναι η εκτέλεση των πέντε ανδρών τους, γεγονός που φαίνεται ότι εξέλαβαν ως κήρυξη πολέμου. «Θα κλιμακώσουμε τις επιθέσεις μας και την επόμενη φορά που θα αιχμαλωτίσουμε Αμερικανό ελπίζω να μην περιμένουν έλεος από μας», απείλησε αρχηγός συμμορίας στο σομαλικό χωριό Εϊλ, βόρεια του Μογκαντίσου. «Οι Γάλλοι και οι Αμερικανοί θα το μετανιώσουν που άρχισαν τους σκοτωμούς. Εμείς δεν σκοτώνουμε, παίρνουμε μόνο λύτρα», δήλωσε στο Ρόιτερ άλλος πειρατής.
Στην επιχείρηση διάσωσης του Φίλιπς χρειάστηκαν μόνο τρεις βολές ελεύθερων σκοπευτών, από απόσταση τριάντα μέτρων, για να πέσουν νεκροί οι τρεις απαγωγείς του πλοιάρχου. Οι δύο είχαν σκύψει τα κεφάλια τους έξω από τη σωστική λέμβο στην οποία επέβαιναν κι έτσι εκτέθηκαν στις σφαίρες, ενώ ο τρίτος «προσέφερε στόχο» από το παράθυρο.

πηγή Καθημερινή